Dawne Zawiercie w fotografiach i opowiadaniach

Stefan Stefaski

Ernest Erbe

Strona główna » Galeria » Ernest Erbe

 

 


120 lecie Odlewni Żeliwa SA w Zawierciu

W minionym studwudziestoleciu Odlewnia trwale wpisała się w rozwój polskiego przemysłu, a odlewnictwa w szczególności.

Sto dwadzieścia lat istnienia stawia nasze Przedsiębiorstwo w gronie najstarszych zakładów przemysłowych południowych regionów naszego kraju.

W swej wieloletniej historii trwania w procesach produkcyjnych Odlewnia przechodziła różne okresy: wzlotów i międzynarodowych sukcesów, trudnych czasów wojennych jak i kryzysów gospodarczych okresu międzywojennego.

Początek dziejów Odlewni Żeliwa SA sięga 1886 roku kiedy to Ernest Erbe założył na gruntach należących do wsi Łośnica niewielką kuźnię produkującą sprzęt oraz narzędzia rolnicze dla okolicznej ludności wiejskiej.

Wybór miejsca nie był przypadkowy. Położenie przy szlaku kolei warszawsko — wiedeńskiej, liczna tania siła robocza, istnienie na tym terenie wcześniej powstałych zakładów, były czynnikami decydującymi o powstaniu kuźni,

Dobra koniunktura na wytwarzane wyroby sprzyjała systematycznej rozbudowie zakładu i rozszerzeniu asortymentu produktów, doprowadza do uruchomienia odlewni, w której w 1892 roku zostaje rozpoczęta produkcja białego żeliwa ciągliwego, a od 1901 roku wytwarzane są łączniki z tego tworzywa.

W ówczesnym Królestwie Polskim zakład staje się monopolistą na produkowane wyroby.

Rozbudowa zakładu, zasadnicza zmiana profilu produkcyjnego, rozszerzenie asortymentu wyrobów uzasadniała zmianę nazwy przedsiębiorstwa z„Kuźnia Ernest Erbe" na „ Fabrykę Łączników i Wyrobów Lano-Kutych Ernest Erbe" w Zawierciu. Początkowo metal wytapiano w piecach tyglowych opalanych węglem, następnie rozwijając produkcję do wytopu żeliwa zastosowano żeliwiak.

Dążenie do poprawy jakości wytapianego metalu doprowadziło w 1895 r. do uruchomienia pierwszego pieca martenowskiego.

W kolejnych latach rozwoju produkcji powstały kolejne dwa piece martenowskie, które pracowały do 1974 roku.

Firma rozwija się dynamicznie, otwiera swoje własne przedstawicielstwo handlowe i składy w Warszawie, St. Petersburgu, Moskwie i Rostowie, w 1913 r. wydaje swój pierwszy katalog wyrobów, których jakość, szczególnie łączników ze znakiem EE zaliczana jest do najlepszych na świecie.

Wydarzenia historyczne drugiej dekady XX wieku nie ominęły naszego kraju jak i naszego zakładu.

Z wybuchem pierwszej wojny światowej rozwój przedsiębiorstwa uległ całkowitemu zahamowaniu. Produkcja obejmuje jedynie wykańczanie zapasów magazynowych, większość załogi została zwolniona bądź przeszła do innych zakładów Zagłębia. Ponowne wznowienie produkcji następuje po zakończeniu wojny osiągając w 1920 roku pełną zdolność produkcyjną Fabryka poza łącznikami wytwarza odlewy dla wojska, kolejnictwa i energetyki oraz elementy do produkowanego w Polsce motocykla „Sokół" .

Zakład modernizuje się, rozwija asortyment wytwarzanych odlewów, jak również i eksport swoich wyrobów do takich państw jak Anglia, Holandia, Belgia, Kraje Skandynawskie, Turcja, Bułgaria, Egipt, Indie, Peru, Syjam oraz Urugwaj. Wyroby Fabryki zdobywają nagrody i wyróżnienia. Na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 roku zakład otrzymał złoty medal, w 1932 roku dyplom

I-szej klasy na Krajowych Targach Katowickich, srebrny medal na Targach Lewantyńskich w Tel-Avivie.

Rozwija się sieć handlowa. Fabryka ma własne oddziały w Warszawie, Poznaniu, Katowicach, składy konsygnacyjne w Krakowie, Lwowie i Częstochowie, własne przedstawicielstwa w Radomiu, Wilnie i Wolnym Mieście Gdańsku.

W 193G roku Fabryka staje się Spółką Akcyjną o kapitale zakładowym 2,3 min 6wczesnych złotych.

Wybuch II wojny światowej to bardzo ciężki okres dla Fabryki i jej załogi. Fabryka przechodzi pod zarząd wojskowy, zmienia profil produkcyjny, uruchomiona zastaje produkcja nowego tworzywa, dla potrzeb wojska jakim było staliwa wytapiane w piecach martenowskich, przeznaczone na odlewy skorup pocisków moździerzowych oraz artyleryjskich. Z żeliwa białego odlewano natomiast skorupy granatów.

Okres okupacji to działanie na terenie Fabryki ruchu oporu, działalność sabotażowa. Wielu pracowników swą działalność patriotyczną p2ypłaciła aresztowaniami, a nawet życiem.

Po zakończeniu działań wojennych ~Fabryka Łączników i Wyrobów Lano — Kutych Ernest Erbe" zostaje objęte Tymczasowym Zarządem Państwowym

Po kilku tygodniach uruchomiono produkcję części maszyn rolniczych, które to wyroby wymieniano na żywność stanowiącą, formę wynagrodzenia dla pracowników. Zakład systematycznie zwiększa asortyment swych wyrobów, osiągając w 1948 roku poziom 3 tys. ton odlewów. W tym też okresie do Fabryki przyłączono istniejący dotychczas jako oddzielne przedstawicielstwo zakład „Ferrum" będący dziś Spółką zwaną „Wiktoryjką".

Połączone zakłady otrzymały nazwę „Odlewnia Żeliwa Ciągliwego i Wytwórnia Łączników"., która to nazwa obowiązywała do momentu utworzenia w 1995 roku Spółki noszącej aktualną nazwę „Odlewnia Żeliwa SA" w Zawierciu, która była jednoosobową Spółką Skarbu Państwa objętą w 1998 roku działalnością Narodowych Funduszy Inwestycyjnych.

Rok 1996 związany jest z szeregiem zmian organizacyjnych odlewni, ze struktury której wydzielają się Spółki:

- Odlew Rem w 1996 r.

- Omega-Soft w 1996 r.

- Modlew w 1998 r.

- Odlewnia Żeliwa „Wiktoryjka" w 2000 r.

W 2003 roku Odlewnia zostaje wykupiona od NFI i wchodzi w skład Grupy Kapitałowej „Gwarant". 

 

Więcej informacji w książce "Odlewnia Żeliwa Ciągliwego i Wytwórnia łączników w Zawierciu (1886-1986)" Longina Rosikona

 

 

Prezentacje przygotował S. Gębka

Podziękowania dla dyrekcji oraz dla pani Iwony Jędryszczak

Materiały: kroniki zakładu oraz własne

Zainteresowanych oraz posiadaczy innych materiałów prosimy o kontakt : jaslaz@poczta.onet.pl

 

 

 


ERNEST ERBEPLAN FABRYKI Z 1896 r.GRUPA ROBOTNIKÓW - ZDJĘCIE Z 1901 ROKUWnętrze fabryki lata przedwojenneWnętrze fabryki lata przedwojenneBudynki fabryki lata przedwojenneWnętrze fabryki lata przedwojenneZALEWANIE FORMKRATA DO WYBIJANIA ODLEWÓWMIESZALNIKI INDUKCYJNE PIKS O POJ. 20 TODBIÓR METALU Z PIECA MARTENOWSKIEGOFRAGMENT TOPIALNI ODLEWNIPIEC MARTENOWSKIWYKONYWANIE FORMWYKONYWANIE RDZENIA NA NADMUCHIWARKACHWYKONYWANIE RDZENIA NA AUTOMATACH FIRMY SCHALCOZALEWANIE FORM ODLEWÓW ŻELIWA CIĄGLIWEGO NA PRZENOŚNIKU WÓŻKOWYM LINIA FORMIERSKA DISAMATICAkcja EE 1936 r.Kupony do akcji (dwa wykorzystane)Katalog produktów EE 1934 r.Wybiórcze strony z kataloguStara legitymacja Proporczyk zakładowyPrzypinka na 100 lecie Zdjęcia budynku dyrekcjiWidok obecny po wyburzeniu budynkuPocztówka lata 70 (widoczny budynek dyrekcji)Okres międzywojennyOkres międzywojenny

1 | 2 | 3 | 4 | 5

|   Do góry   |   Strona główna   |

Centrum Inicjatyw Lokalnychwww.cil.org.pl

Newsletter

ALPANET - Polskie Systemy Internetowe