Dawne Zawiercie w fotografiach i opowiadaniach

Stefan Stefañski

Stanisław Pasierbiński junior

Strona główna » StanisÅ‚aw PasierbiÅ„ski junior

TworzÄ…c historycznÄ… galeriÄ™ spoÅ‚eczników z Zawiercia, nie sposób pominąć StanisÅ‚awa PasierbiÅ„skiego juniora.

Jego ojciec, StanisÅ‚aw PasierbiÅ„ski (1837-1897), urodziÅ‚ siÄ™ w Szczekocinach. Po uzyskaniu uprawnieÅ„ aptekarskich osiedliÅ‚ siÄ™ w latach pięćdziesiÄ…tych XIX wieku we WÅ‚ocÅ‚awku, skÄ…d w 1867 r. przeprowadziÅ‚ siÄ™ do Siewierza i zaÅ‚ożyÅ‚ pierwszÄ… w tym miasteczku aptekÄ™. W 1872 r. pojawiÅ‚ siÄ™ w Zawierciu. UtworzyÅ‚ tutaj przy ulicy Aptecznej filiÄ™ apteki siewierskiej. Pierwszy budynek byÅ‚ drewniany i mieÅ›ciÅ‚ siÄ™ na placu sÄ…siadujÄ…cym z placem uznawanym dzisiaj za miejsce usytuowania najstarszej apteki w Zawierciu. Budynek ten spÅ‚onÄ…Å‚ na krótko przed wybuchem I wojny Å›wiatowej.

StanisÅ‚aw PasierbiÅ„ski jr. urodziÅ‚ siÄ™ w Siewierzu na krótko przed przeprowadzkÄ… rodziny do Zawiercia. MiaÅ‚ liczne rodzeÅ„stwo: piÄ™ciu braci i sześć sióstr.

Nie bez znaczenia dla jego postawy spoÅ‚ecznej byÅ‚ fakt bogatych rodzinnych tradycji niepodlegÅ‚oÅ›ciowych.  Jego dziadek Szymon – szczekociÅ„ski tkacz, byÅ‚ uczestnikiem kampanii napoleoÅ„skiej, zaÅ› wuj Teofil walczyÅ‚ w powstaniu styczniowym.

W 1897 roku zmarÅ‚ StanisÅ‚aw PasierbiÅ„ski senior. ZawierciaÅ„ska apteka prowadzona byÅ‚a od tej pory przez spadkobierców, którzy dodatkowo zaÅ‚ożyli w 1898 r. pierwszÄ… w Zawierciu hurtowniÄ™ leków.

StanisÅ‚aw PasierbiÅ„ski junior w 1896 r. koÅ„czy gimnazjum w Piotrkowie – wczeÅ›niej musiaÅ‚ opuÅ›cić gimnazjum w CzÄ™stochowie, wskutek zatargów o podÅ‚ożu patriotycznym z inspektorem szkolnym. Przez nastÄ™pne trzy lata praktykuje w rodzinnej aptece. W 1899 r. zdaje egzamin pomocnikowski na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1902-1904 studiuje w Dorpacie, gdzie uzyskuje dyplom prowizora farmacji. Tam zdobywa również pierwsze ostrogi spoÅ‚ecznikowskie, dziaÅ‚ajÄ…c w korporacji studenckiej „Lechici”. Po powrocie z Pabianic, gdzie zastÄ™puje w aptece brata Jana, powoÅ‚anego w 1904 r. do armii carskiej (wojna w Mandżurii), w 1907 r. przybywa do Zawiercia z żonÄ… MariÄ… z d. BorkowskÄ… i z synem WacÅ‚awem.

Prowadzi rodzinnÄ… aptekÄ™ i rzuca siÄ™ w wir pracy spoÅ‚ecznej. WstÄ™puje do Towarzystwa Gimnastycznego „SokóÅ‚”. Jest wspóÅ‚zaÅ‚ożycielem Towarzystwa Åšpiewaczego „Lutnia” (1910), w koÅ„cu lat 30. zostaÅ‚ jego honorowym prezesem. Jeszcze przed rokiem 1906 jako czÅ‚onek „Towarzystwa UdziaÅ‚owego” wspóÅ‚finansuje budowÄ™ kamienicy nazywanej Domem UdziaÅ‚owym (ZÅ‚oty Róg), gdzie w 1906 r. otwiera aptekÄ™ dziaÅ‚ajÄ…ca do dzisiaj.

Po wybuchu I wojny Å›wiatowej czynnie wÅ‚Ä…cza siÄ™ w pomoc gÅ‚odujÄ…cym mieszkaÅ„com. Jest już uznanym spoÅ‚ecznikiem i osobÄ… poważanÄ…. ZostaÅ‚ powoÅ‚any w skÅ‚ad SÄ…du Obywatelskiego, a nawet objÄ…Å‚ w nim funkcjÄ™ prezesa na krótko przed likwidacjÄ… tego organu przez wÅ‚adze okupacyjne.

We wrzeÅ›niu 1915 r. dotyka rodzinÄ™ PasierbiÅ„skich pierwsza tragedia. Umiera żona StanisÅ‚awa – Maria. Od tej pory PasierbiÅ„ski jr. sam zajmuje siÄ™ wychowaniem jedynego syna. W listopadzie 1918 r. aktywnie wÅ‚Ä…cza siÄ™ w akcjÄ™ rozbrajania wojsk niemieckich, za co otrzymuje pamiÄ…tkowy medal „Za rozbrajanie Niemców” (1920).

Lata miÄ™dzywojenne to okres jego wzmożonej aktywnoÅ›ci spoÅ‚ecznej. W czasie wojny polsko-bolszewickiej jest czÅ‚onkiem Obywatelskiego Komitetu Obrony PaÅ„stwa. Należy do wspóÅ‚zaÅ‚ożycieli Katolickiego Stowarzyszenia MÅ‚odzieży Polskiej, w którym przez wiele lat peÅ‚ni funkcjÄ™ prezesa. Pozostaje aktywnym czÅ‚onkiem „SokoÅ‚a”, wchodzÄ…c w skÅ‚ad jego zarzÄ…du. Wiele lat przewodniczy Towarzystwu Åšpiewaczemu „Lutnia”.

W 1929 r. niespodziewanie umiera w InowrocÅ‚awiu syn StanisÅ‚awa – WacÅ‚aw, student historii. Kolejna rodzinna tragedia nie osÅ‚abiÅ‚a jednak aktywnoÅ›ci spoÅ‚ecznej PasierbiÅ„skiego. DziaÅ‚a m.in. w takich organizacjach, jak Polski Czerwony Krzyż, stowarzyszenia spożywcze (spóÅ‚dzielnie) „PrzyszÅ‚ość” i „Samopomoc”, Liga Morska i Kolonialna, Liga Obrony Powietrznej PaÅ„stwa.

Jego praca spoÅ‚eczna i zaangażowanie na terenie Zawiercia oraz powiatu zawierciaÅ„skiego sÄ… ogólnie znane. Rzadko natomiast wspomina siÄ™ o jego aktywnoÅ›ci w ZagÅ‚Ä™biu DÄ…browskim i województwie kieleckim. ByÅ‚ miÄ™dzy innym prezesem Stowarzyszenia KóÅ‚ Åšpiewaczych OkrÄ™gu ZagÅ‚Ä™bia DÄ…browskiego, organizatorem zjazdów Å›piewaczych, w których braÅ‚ udziaÅ‚ też inny znany zawierciaÅ„ski chór – „Lira”. W ZwiÄ…zku StowarzyszeÅ„ Muzyczno-Åšpiewaczych Województwa Kieleckiego peÅ‚niÅ‚ najpierw funkcjÄ™ wiceprezesa, a nastÄ™pnie zostaÅ‚ jego prezesem.

Wyrazem uznania dla jego aktywnoÅ›ci spoÅ‚ecznej byÅ‚o nadanie w 1937 r. ZÅ‚otego Krzyża ZasÅ‚ugi. StanisÅ‚aw PasierbiÅ„ski odznaczony byÅ‚ również PaÅ„stwowÄ… OdznakÄ… SportowÄ… pierwszego stopnia (1933), ZÅ‚otÄ… OdznakÄ… HonorowÄ… Zjednoczenia Polskich ZwiÄ…zków Åšpiewaczych i Muzycznych RP (1936), ZÅ‚otÄ… OdznakÄ… Towarzystwa Åšpiewaczego „Lutnia” im. Piotra MaszyÅ„skiego w Warszawie itp.

W czasie II wojny Å›wiatowej byÅ‚ pracownikiem najemnym u niemieckiego zarzÄ…dcy apteki. Po zakoÅ„czeniu dziaÅ‚aÅ„ wojennych ponownie rzuciÅ‚ siÄ™ w wir pracy spoÅ‚ecznej, uczestniczÄ…c w pracach najpierw koÅ‚a Towarzystwa PrzyjacióÅ‚ Å»oÅ‚nierza Polskiego jako prezes, a później w Powiatowym Komitecie Odbudowy Warszawy oraz w Polskim Czerwonym Krzyżu.

CieszyÅ‚ siÄ™ też ogromnym poważaniem w Å›rodowisku zawodowym. Jeszcze w okresie miÄ™dzywojennym wybierany byÅ‚ do Å›cisÅ‚ego kierownictwa samorzÄ…du aptekarskiego, gdzie peÅ‚niÅ‚ funkcjÄ™ kierownika biura poÅ›rednictwa pracy przy Kole WÅ‚aÅ›cicieli Aptek ZagÅ‚Ä™bia DÄ…browskiego i CzÄ™stochowy, później zostaÅ‚ prezesem sÄ…du koleżeÅ„skiego. W okresie powojennym byÅ‚ czÅ‚onkiem Rady OkrÄ™gowej Izby Aptekarskiej w Katowicach. Zapraszany byÅ‚ również do prac w ZarzÄ…dzie Stowarzyszenia Kupców ChrzeÅ›cijan oraz Stowarzyszenia Kupców Polskich.

Apteka założona przez Stanisława Pasierbińskiego juniora została po 1945 r. upaństwowiona, on sam pracował w niej nadal jako kierownik do czasu przejścia na emeryturę. Był wychowawcą kilku pokoleń aptekarzy.

Po 1989 r. apteka przy ulicy 3 Maja przejÄ™ta zostaÅ‚a przez wnuka jego siostry, Witolda DulÄ™bÄ™. KultywujÄ…c rodzinne tradycje oraz oddajÄ…c hoÅ‚d jej twórcy, nowy wÅ‚aÅ›ciciel nadaÅ‚ jej imiÄ™ StanisÅ‚awa PasierbiÅ„skiego – wielkiego zawiercianina.

autor: Zdzisław Kluźniak

Najstarsza fotografia Stanisława Pasierbińskiego jra., wykonana przed 1900 rokiem w Warszawie w znanym zakładzie fotograficznym Fotografia Stanisława Pasierbińskiego jra. z 1937 r, która została zamieszczona w publikacji częstochowskiego wydania książki o Katolickiego Stowarzyszeniu Młodzieży Polskiej w Diecezji CzęstochowskieCzęstochowa druga połowa lat trzydziestych. Prawdopodobnie fotografia powstała podczas zlotu KSMP w 1937 roku.Z jedynym synem - Wacławem. Fotografia wykonana ok. 1925 roku
Fotografia Stanisława Pasierbińskiego jra. z 1937 r, która została zamieszczona w publikacji częstochowskiego wydania książki o Katolickiego Stowarzyszeniu Młodzieży Polskiej w Diecezji Częstochowskie
Fotografia Stanisława Pasierbińskiego jra. z 1937 r, która została zamieszczona w publikacji częstochowskiego wydania książki o Katolickiego Stowarzyszeniu Młodzieży Polskiej w Diecezji Częstochowskie
Częstochowa druga połowa lat trzydziestych. Prawdopodobnie fotografia powstała podczas zlotu KSMP w 1937 roku.
Częstochowa druga połowa lat trzydziestych. Prawdopodobnie fotografia powstała podczas zlotu KSMP w 1937 roku.
Z jedynym synem - Wacławem. Fotografia wykonana ok. 1925 roku
Z jedynym synem - Wacławem. Fotografia wykonana ok. 1925 roku

|   Do góry   |   Strona główna   |

Centrum Inicjatyw Lokalnychwww.cil.org.pl

Newsletter

ALPANET - Polskie Systemy Internetowe