Dawne Zawiercie w fotografiach i opowiadaniach

Zawiercie, które jako miasto powstało w roku 1915 z połączenia dwóch robotniczych osad przez prawie 95 lat swojego istnienia zmieniało się nieustannie. Teraz dzięki uprzejmości pani Barbary Francik, która udostępniła zdjęcia ukazujące ulice i budynki dawnego Zawiercia moĹźna zaobserwować te zmiany. W poniĹźszej galerii widać więc jak pokryte błotem ulice naszego miasta, które przemierzają konne furmanki zamieniają się w pokrytą asfaltem jezdnie po której mkną kilkunasto tonowe ciężarówki. Widać niepozorne dziś budynki niegdyś będące symbolem nazistowskiej okupacji. Na koniec dostrzec moĹźna, iĹź niektóre z przedstawionych budynków zmieniły swoje oblicze, inne zaś całkowicie zniknęły z planu miasta.   

Na przedstawionych zdjęciach, pochodzących przewaĹźnie z czasów okupacji niemieckiej widać w większości obiekty znajdujące się przy dzisiejszej ul. Powstańców Śląskich. Niegdyś była ona częścią obecnej ul. Ignacego Paderewskiego, z której została wydzielona w roku 1977. Za czasów okupacji ulicę Paderewskiego przemianowano na Hermann Goering Strasse. Wraz z ulicami Słowackiego, Pomorską, Chmielną  oraz 3 Maja (przemianowaną na Adolf Hitler Strasse) stanowiła swego rodzaju dzielnicę niemiecką. Znajdowały się tam placówki administracyjne, sądownicze i policyjne oraz siedziby takich organizacji jak NSDAP oraz Hitlerjugend.

Pod koniec marca 1941 roku Zawierciu nadano niemiecką nazwę Warthenau. W maju tego samego roku na polecenie ówczesnego burmistrza W. Fricka w obrębie ulic Nowy rynek, Aptecznej, Widok, Marszałkowskiej, Ciemnej, Ciasnej, Stary Rynek i Górnośląskiej utworzono getto. W Czerwcu roku 1942 rozpoczęły się pierwsze wywózki ludności Ĺźydowskiej do obozów zagłady, które kontynuowane były, aĹź do likwidacji getta w roku 1943.

Zawiercie zostało wyzwolone spod okupacji niemieckiej przez Armie Czerwoną 20 Stycznia 1945 roku. Wraz z ustanowieniem nowej, komunistycznej władzy po raz kolejny zmieniono nazwy niektórych ulic. Hermann Goering Strasse Przemianowano na ul. Armii Czerwonej, a noszącą podczas okupacji imię Adolfa Hitlera ul. 3 Maja nazwano ku czci innego krwawego dyktatora ulicą Józefa Stalina.

Dziś zarówno ulica 3-maja jak i Paderewskiego (bez odłączonej od niej ul. Powstańców Śląskich) powróciły do swych dawnych nazw. Jednak te z czasów okupacji oraz rządów komunistycznych pozostaną częścią ich historii, a takĹźe przemian zarówno tych wielkich jak i tych nieznacznych które dokonały się w naszym mieście. Dzięki poniĹźszej galerii moĹźna zobaczyć, chociaĹź w niewielkim stopniu jak zmieniało się obliczę naszego miasta.

opracował Adam Bieńkowski