Strona główna » Historia » Zawiercie na Wystawie PrzemysÅ‚owo-Rolniczej w CzÄ™stochowie w ro...
Już w pierwszej poÅ‚owie XIX wieku do wÅ‚aÅ›cicieli dóbr ziemskich w okolicach Zawiercia docierajÄ… informacje (zaproszenia) o wystawach rolniczych w Moskwie. W okresie tworzenia podwalin przemysÅ‚u Zawiercia, w drugiej poÅ‚owie XIX w. wÅ‚aÅ›ciciele Towarzystwa Akcyjnego „Zawiercie” zdawali sobie doskonale sprawÄ™ z roli, jakÄ… w sferze marketingowej odgrywa promocja na wystawach przemysÅ‚owo-rolniczych.
Po raz pierwszy wyroby baweÅ‚niane TAZ zostaÅ‚y zaprezentowane na Wystawie PrzemysÅ‚owo-Rolniczej w Warszawie w 1880 r. Nie można tego pierwszego kroku uznać za udany, ale już pięć lat później na tej samej wystawie Towarzystwo zostaÅ‚o nagrodzone zÅ‚otym medalem. Komisja konkursowa wysoko oceniÅ‚a drukowane i barwne wyroby baweÅ‚niane z Zawiercia, które staÅ‚y siÄ™ sztandarowym produktem na kilkadziesiÄ…t nastÄ™pnych lat. Pod koniec wrzeÅ›nia 1885 r. fabryka zamknęła portfel zamówieÅ„, z uwagi na ogromne zainteresowanie nabywców wyrobami TAZ.
Wzrost produkcji tej najwiÄ™kszej zawierciaÅ„skiej fabryki byÅ‚ prawdopodobnie impulsem – niedocenianym dzisiaj przez historyków – który zaowocowaÅ‚ w 1886 r. narodzinami pomysÅ‚u budowy pierwszego koÅ›cioÅ‚a (bazylika Å›w. ApostoÅ‚ów Piotra i PawÅ‚a).
Trudno dzisiaj odtworzyć listę wystaw, w jakich brali udział przedsiębiorcy okolic Zawiercia na przełomie XIX i XX wieku. W dziejach regionu niewątpliwie największym wydarzeniem promocyjno-marketingowym była Wystawa Przemysłowo-Rolnicza w Częstochowie w 1909 roku. W ubiegłym roku obchodzono setną rocznicę tego wydarzenia, bezprecedensowego w dziejach Częstochowy i regionu.
PomysÅ‚ wystawy narodziÅ‚ siÄ™ w 1907 r. PrzedsiÄ™biorcy z Zawiercia czynnie wÅ‚Ä…czyli siÄ™ w prace organizacyjne, a jedno z pierwszych posiedzeÅ„ Komitetu Organizacyjnego odbyÅ‚o siÄ™ wÅ‚aÅ›nie w Zawierciu. To wÅ‚aÅ›nie tutaj, w ostatnich dniach grudnia, podjÄ™ta zostaÅ‚a jedna z kluczowych decyzji o terminie wystawy, który przesuniÄ™to z 1908 na 1909 rok. Dyrektor TAZ, StanisÅ‚aw SzymaÅ„ski, zostaÅ‚ wybrany wiceprezesem Komitetu Organizacyjnego. W skÅ‚adzie komisji oceniajÄ…cych wystawców znaleźli siÄ™ też inni zawiercianie, m.in. dyrektor handlowy TAZ, Marcin Ginsberg. Wsparcia finansowego udzielili również wÅ‚aÅ›ciciele firm, które nie braÅ‚y udziaÅ‚u w wystawie, np. Ernest Erbe czy Huta SzkÅ‚a Reich i s-ka.
Wystawa czÄ™stochowska zostaÅ‚a otwarta 5 sierpnia 1909 r. i trwaÅ‚a do 4 października. Szacuje siÄ™, że tereny wystawowe odwiedziÅ‚o ponad 700 tys. osób i byÅ‚ to spektakularny sukces organizatorów. Trudno wspóÅ‚czeÅ›nie znaleźć podobny przykÅ‚ad promocji Zawiercia o tak dużym zasiÄ™gu. Obok znanych firm, jak TAZ, Fabryka pÄ™dni, maszyn i odlewnia żelaza w Zawierciu Sambor, Krawczyk i S-ka, „StanisÅ‚aw Ginsberg”, biura przemysÅ‚owo-techniczne w Zawierciu i CzÄ™stochowie, na wystawie Zawiercie prezentowaÅ‚o również dorobek kulturalny i oÅ›wiatowy. Swoje prace przedstawiÅ‚y szkoÅ‚a fabryczna TAZ, miejscowa ochronka oraz szkoÅ‚a przyfabryczna dla Å›lusarzy HuldschyÅ„skiego.
Dyrektor Towarzystwa Akcyjnego „Zawiercie”, SzymaÅ„ski, zwracaÅ‚ wczeÅ›niej uwagÄ™, że wielki przemysÅ‚ „wyników praktycznych z wystawy tej prawdopodobnie nie osiÄ…gnie, obowiÄ…zkiem jednak tego przemysÅ‚u jest popieranie wystawy ze wzglÄ™du na znaczenie kulturalne”. Korespondent jednej z gazet, omawiajÄ…c wystawÄ™, pisaÅ‚: „Kto z was wie, iż w skromnym Zawierciu skromny urzÄ™dnik fabryczny p. Juliusz Isaak dochowaÅ‚ siÄ™ – dziÄ™ki mozoÅ‚owi i ofiarom caÅ‚ego życia – jednej z najwspanialszych kolekcji stawonogów, jaka jest na Å›wiecie?”. Obok niego swoje zbiory fizjograficzne ze skamielinami i mineraÅ‚ami okolic Zawiercia prezentowaÅ‚ też Piotr Lubicz Strzeszewski – byÅ‚y generalny dyrektor TAZ.
Organizatorzy wystawy przygotowali dla zwiedzajÄ…cych liczne pamiÄ…tki. WÅ›ród nich możemy spotkać barwnÄ… chustÄ™ z panoramÄ… wystawy i widokiem klasztoru jasnogórskiego, która zostaÅ‚a zaprojektowana i wyprodukowana w fabryce Towarzystwa Akcyjnego „Zawiercie”. Jedyny znany egzemplarz tej chusty znajduje siÄ™ w zbiorach prywatnych czÄ™stochowskiego antykwariusza. Jej fotografia trafiÅ‚a na okÅ‚adkÄ™ pamiÄ…tkowego albumu, wydanego z okazji obchodów setnej rocznicy wystawy czÄ™stochowskiej. PomysÅ‚odawcy wydania nie wiedzieli, że u doÅ‚u wspaniaÅ‚ej, kolorowej chusty znajduje siÄ™ widok fabryki baweÅ‚ny w Zawierciu.
Efekty udziaÅ‚u w wystawie można mierzyć przywiezionymi wówczas do Zawiercia dyplomami i medalami, ale nie to byÅ‚o najważniejsze. OdwiedzajÄ…cy wystawÄ™ mogli siÄ™ przekonać, że w zawierciaÅ„skich osadach fabrycznych, które nabierajÄ… miejskiego charakteru, w sÄ…siedztwie nowoczesnego przemysÅ‚u krzewi siÄ™ oÅ›wiata i kultura, że można tutaj rozwijać swoje zainteresowania. Uroki krajobrazu okolic Zawiercia prezentowaÅ‚ na wystawie znany fotograf –Ignacy MÄ™cik. W latach 1907-1909 w prasie czÄ™stochowskiej ukazaÅ‚o siÄ™ wiele notatek zwiÄ…zanych z Zawierciem – o uroczystym otwarciu szkoÅ‚y fabrycznej TAZ, o oÅ›mioklasowej szkole ludowej, o imprezach kulturalnych w miejscowej resursie i parku BronisÅ‚awów oraz o życiu towarzyskim mieszkaÅ„ców.
Nie tylko pod tym wzglÄ™dem najwiÄ™kszÄ… akcjÄ™ promocyjnÄ… w dziejach Zawiercia możemy uznać za udanÄ…. Jeszcze przez wiele lat użytecznÄ… ozdobÄ… terenów powystawowych byÅ‚y żeliwne sÅ‚upy latarni odlanych w hucie HuldschyÅ„skiego, a wyjÄ…tkowÄ… ozdobÄ… parku pod JasnÄ… GórÄ… do dzisiaj jest pawilon wystawowy, wybudowany przez Towarzystwo Akcyjne „Zawiercie”, który w przeszÅ‚oÅ›ci peÅ‚niÅ‚ rolÄ™ obserwatorium astronomicznego, a obecnie mieÅ›ci siÄ™ w nim filia muzeum. Przy okazji obchodów setnej rocznicy wystawy wydano również kalendarz, którego ozdobÄ… jest widok pawilonu wystawowego Towarzystwa Akcyjnego „Zawiercie”. Sympatyczna promocja naszego miasta powróciÅ‚a do CzÄ™stochowy po 100 latach.
autor: Zdzisław Kluźniak
Artykuł pierwotnie ukazał się na stronie zawiercianin.pl
| Do góry | Strona główna |