Dawne Zawiercie w fotografiach i opowiadaniach

XV w - Zawiercie było częścią dóbr majątkowych pilickich usytuowanych w Młopolsce w woj. krakowskim, powiecie lelowskim. Pozostawało w granicach Rzeczypospolitej do 1975 r.

1807-1814 r. - Zawiercie było usytuowane w Księstwie Warszawskim, departamencie krakowskim w powiecie lelowskim.

1815-1915 r. - Zawiercie naleĹźało do Królestwa Polskiego - zaboru rosyjskiego.

1816-1837 r. - Zawiercie i Kromołów naleĹźały do powiatu pilickiego, obwodu olkuskiego w woj. krakowskim. 7 marca 19837 r. przemianowano województwa na gubernie.

1842 r. - obwody zamieniono na powiaty a powiaty na okręgi. W latach 1845-1866 Zawiercie i Kromołów naleĹźały do guberni radomskiej, a do 1885 r. do powiatu olkuskiego.

1867 r. - Królestwo Polskie podzielono na 10 guberni. Utworzono m.in. gubernię kielecką i piotrkowską. Powołano nowy powiat będziński. Zawiercie Małe (Kromołowskie) z Kromołowem naleĹźało do powiatu olkuskiego do 1885 r. Gminą tego powiatu był Kromołów z Zawierciem Małym. Zawiercie DuĹźe (Wielkie) do powiatu będzińksiego. Zawiercie DuĹźe zostało przyłączone do gminy Poręba Mrzygłodzka powiatu będzińskiego.

Małe Zawiercie i Duże (Wielkie) Zawiercie

1827 r. - pojawiły się dwie nazwy: Małe i DuĹźe Zawiercie. Małe Zawiercie połoĹźone było wzdłuĹź rzeki Warty przy drodze wiodącej do Marciszowa. Obejmowało północne tereny Zawiercia nazywane Zawiercie Kromołowskie. W tym czasie posiadało 10 domów i 129 mieszkańców. DuĹźe Zawiercie skupione było wokół drogi prowadzącej do Siewierza. Zajmowało południowe obszary należące do dóbr mrzygłodzkich. Posiadało 56 domów, 289 mieszkańców.

1847 r. - 13 grudnia przejechał pierwszy pociąg przez Zawiercie do Ząbkowic.

1867 r. - DuĹźe Zawiercie naleĹźało do gminy Poręba Mrzygłodzka powiatu Będzin guberni piotrowskiej. Zawiercie Małe usytuowano w gminie Kromołów powiatu olkuskiego guberni kieleckiej.

1915 r. - ordynacja miejska z dnia 19 czerwca z dniem 1 lipca scaliła Małe i Duże Zawiercie w jeden organizm miejski

1885 r. - Zawiercie Małe z Kromołowem wyłączono z powiatu okuskiego i włączono do powiatu będzińskiego. Do 1915 roku Zawiercie Małe (kromołowskie) i Duże (mrzygłodzkie) pozostawały w powiecie będzińskim.

1915 r. -  w sierpniu władze okupacyjne podzieliły Królestwo Polskie na dwie strefy okupacyjne: austriacką i niemiecką (dwa generał gubernatorstwa). Pod okupacją austriacką znalazła się południowo - wschodnia część Zawiercia, a pod niemiecką druga część. 20-22 kwietnia w rezultacie umowy pomiędzy Niemcami i Austrią nastąpił kolejny podział powiatu będzińskiego i dąbrowskiego. Austriacy utracili część Zawiercia na wschód od kolei warszawsko-wiedeńskiej z fabryką "Huldczyński". W grudniu podzielono powiat będziński na trzy gminy: Sosnowiec, Będzin i Zawiercie, które były w dalszym ciągu pod okupacją niemiecką. Na terenie okupacji austrowęgierskiejwydzielono m.in. gminę Kromołów, do której włączono południową część Zawiercia od ul. Siewnej (obecnie Pomorska).

1919 r. - Ustawą z dnia 2 sierpnia utworzono na terenie byłego Królestwa Polskiego 5 województw, min. woj kieleckie, w którym wydzielono 16 powiatów w tym powiat będziński. RozwaĹźano takĹźe koncepcję utworzenia powiatu zawierciańskiego.

1927 r. - 1 stycznia wyodręniono z powiatu bądzińskiego nowy powiat zawierciański, który miał 943 km. kw. i 111258 mieszkańców. Graniczył z powiatem będzińskim,częstochowskim i olkuskim. Obejmował miasto Zawiercie i 6 dawnych miast, tj. Kromołów, Koziegłowy, Mrzygłód, Włodowice, Ĺťarki i Siewierz oraz 15 gmin wiejskich: Koziegłowy, Koziegłówki, Kromołów, Mrzygłód, Myszków, Mierzęcice, Niegowa, Poraj, Poręba, Pińczyce, Rudnik Wielki, Rokitno Szlacheckie, Siewierz, Włodowice, Ĺťarki. Starostwo zawierciańskie rozpoczęło działalność 15 lutego. Zawiercie liczyło 42 tys. mieszkańców i 466 ha powierzchni.

1939 r. - Dekretem z 19 paĹşdziernika utworzono m.in. prowincję śląską z siedzibą we Wrocławiu składającą się z rejencji katowickiej, opolskiej, wrocławskiej i legnickiej. Powiat zawierciański włączono do rejencji opolskiej. Miał wówczas 748,8 km kw. i 112 347 mieszkańców. Granica między terenami przyłączonymi do III Rzeszy, a ziemiami Generalnej Guberni przebiegała na północny wschód od Warty. Władze niemieckie utworzyły koło Zawiercia punkty celne w Ogrodzieńcu i Kromołowie.

1945 r. - powiat zawierciański włączono do woj. śląskiego