Dawne Zawiercie w fotografiach i opowiadaniach

Stefan Stefański

Opowiadania

Strona główna » Opowiadania

Dostępne podkategorie:

Bierzcie przykład z Zawiercia [1933]
Typowe miasto bezrobotnych, które rozdawało setki tysięcy złotych w postaci zapomóg, znalazło właściwe wyjście z sytuacji. Sukcesy miasta w walce z bezrobociem Zawiercie przed wojną rozwijało się w iście amerykańskim tempie. ... czytaj dalej »
Bolesław Prus o Zawierciu [1877]
O 36 mil za Warszawą, a więc jeszcze o kilka mil za Jasną Górą, leży osada – Zawiercie Wielkie. Widok ogólny – płaszczyzna upstrzona żółtawym zbożem lub zielonymi łąkami; na południowym skraju kilka małych ... czytaj dalej »
Burze i ulewy przed laty – Zawiercie i okolice
Oberwanie się chmury i smutne następstwa. Pisma krajowe donosiły już o oberwaniu się chmury dnia 15 m.b. między Myszkowem i Zawierciem, oraz o szkodach zrządzonych na plantach kolei warszawsko-wiedeńskiej. Ale wielkie zniszczenie, jakie biednych ... czytaj dalej »
Czerwiec w Zawierciu i okolicach 1844-1938 (część 2)
Rok 1844 Listy Gończe Niżej wymienione Sądy wzywają uprzejmie wszystkie władze Cywilne i Wojskowe, iżby na poniżej opisane osoby zbiegłe baczne dawały oko, z ujętymi zaś wedle istniejących przepisów postąpiły. /.../ Nr 11172. Mikołaj Kot ... czytaj dalej »
Czerwiec w Zawierciu i okolicach 1886-1929
Rok 1850 Rozkaz Zarządu Cywilnego Królestwa Polskiego, Warszawa dnia 9 (22) czerwca 1850 roku. Przez Najwyższy rozkaz Jego Cesarsko-Królewskiej Mości, ...Przez postanowienia Komisji Rządowych i władz oddzielnych. W Wydziale Komisji ... czytaj dalej »
Festyn Mickiewiczowski [1907]
Zawiercie, 7 lipca. Wyjeżdżało nas trzech z dworca częstochowskiego: sądziliśmy, że spotkamy na peronie tłumy, a wagony będą przepełnione. I jedno, i drugie było, cieszyliśmy się więc i błogie wysnuwaliśmy wnioski. Niestety, tylko do ... czytaj dalej »
Grudzień w Zawierciu i okolicach 1830-1925
Rok 1830 Dekanat pilecki, Kościołów 11, dusz 19549. Chlina, Mikołaj Hahko komen: Giebło. Jan Warnuczyński Kom: Kidów, Mikołaj Górski, Kroczyce, Wojciech Szafrański, Kromołów, Jan Filowski Dziek: for: Ogrodzieniec, ... czytaj dalej »
Grudzień w Zawierciu i okolicach 1847-1936 (część 2)
Rok 1847 W przeszłym tygodniu, na przestrzeni drogi żelaznej od Częstochowy do granicy austriackiej, odbytą została dnia 22 bm. próba jazdy parochodem, który w dniu tym po raz pierwszy dotarł do stacji Granica, wzniesionej nad ... czytaj dalej »
Krzyże i kapliczki w Blanowicach
Zlokalizowane tu krzyże i kapliczki znajdowały się lub znajdują na obszarze dawnych Blanowic, w tym na obszarze dzisiejszych Piecek. Piecki, jako folwark dawnego dworu Blanowice, przynależały „administracyjne” do Blanowic; w zapisie ... czytaj dalej »
Kwiecień w Zawierciu i okolicach 1829-1938
Rok 1829 Dyrekcja Szczegółowa Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego Województwa Krakowskiego. W dopełnieniu art. 87 Prawa Sejmowego o Towarzystwie Kredytowym ziemskim, podaje się do publicznej wiadomości, iż dobra Mrzygłód, ... czytaj dalej »
Kwiecień w Zawierciu i okolicach 1835-1938
Rok 1835 Pisarz Kancelarii Ziemiańskiej Województwa Krakowskiego. Spadek po niegdyś Piotrze Gostkowskim, w dn. 19 lutego 1835 r. zmarłym, z dóbr: miasto Kromołów z wsiami i folwarkami, Pomrożyce, Zawiercie kromołowskie ... czytaj dalej »
Lipiec w Zawierciu i okolicach 1836-1938 (część 2)
Rok 1836 Województwo Krakowskie. Z powodu górzystego położenia, obfituje w kopalnie; cynku, żelaza, ałunu, siarki, węgla itp. W szczególe: (…) Będzin, fabryka tkanin bawełnianych i zakłady górnicze cynku. ... czytaj dalej »
Lipiec w Zawierciu i okolicach 1852-1909
Rok 1852 Są do sprzedania, w każdym czasie, z wolnej ręki dobra Ziemskie Blanowice i Piecki, w nader przyjemnej a pod względem przemysłowym korzystnej pozycji położone, w Parafii Kromołów, Powiecie Olkuskim, Guberni Radomskiej, o mil 3 ... czytaj dalej »
Listopad w Zawierciu i okolicach 1845-1924
Rok 1845 Dziennik Urzędowy Guberni Radomskiej z dn. 11 (23) listopada nr 47 rok 1845 s. 708 podany jest wykaz karczem i szynków w „Powiecie Olkuskim za istniejące w myśl postanowienia Rady Administracyjnej z d. 11 (23) lipca 1844 r. ... czytaj dalej »
Listopad w Zawierciu i okolicach 1884-1938 (część 2)
Rok 1884 W Zawierciu, osadzie fabrycznej w powiecie będzińskim, miejscowa ludność robocza podjęła chwalebną myśl założenia spółki spożywczej. Odnośna ustawa została już podana do zatwierdzenia władzy. Jeżeli projekt doczeka się ... czytaj dalej »
Luty w Zawierciu i okolicach 1839-1938 (część 2)
Rok 1839 Sąd Policji Popr. Wydz. Jędrzejowskiego ogłosił, że Mikołaj Kot, lat 22 liczący, wzrostu dobrego, twarzy ściągłej, włosów i oczu czarnych, włościanin, obwiniony o kradzież, zbiegł z wsi i gminy Kromołów powiatu ... czytaj dalej »
Luty w Zawierciu i okolicach 1844-1939
Rok 1844 Nakładem S. Orgelbranda Księgarza przy ulicy Miodowej nr 496, wyszedł zeszyt 10 dzieła pt: „Starożytna Polska” pod względem historycznym, geograficznym i statystycznym opisana przez M. Balińskiego i T. Lipińskiego; zeszyt ten ... czytaj dalej »
Maj w Zawierciu i okolicach 1824-1938
Rok 1824 Komisja Rządowa Sprawiedliwości ogłasza, iż Książę Namiestnik Królewski, postanowieniem z dn. 4 b.m. zapis testamentem, przez księdza Józefa de Bauffalt Bouffelt proboszcza kolegiaty Pileckiej, w dn. 25 września 1816 ... czytaj dalej »
Maj w Zawierciu i okolicach 1857-1936 (część 2)
Rok 1857 Doniesienia. Kopalnia wapna czystoskalistego i w robotach dającego się bardzo korzystnie użyć, jest zaraz do wydzierżawienia we wsi Rudniki, o 3,5 wiorst drogi od stacji Kolei Żelaznej Zawiercie oddalonej; o co wprost z dziedzicem ... czytaj dalej »
Marzec w Zawierciu i okolicach 1825-1938
Rok 1825 Z Warszawy d. 12 marca 1825 r. w sobotę. Obwieszczenie. Prezes komisji Hipotecznej Województwa Krakowskiego, z kolei Artykułom r. 45 Prawa Sejmowego z d. 18 kwietnia 1818 r. o przywilejach hipotecznych, przepisaney, następuje ... czytaj dalej »
Marzec w Zawierciu i okolicach 1862-1938
Rok 1862 Kilka kartek z wycieczki po kraju. Ogrodzieniec i Podzamcze Pilica Smoleń Giebło Lgota Murowana Morsko Skarżyce Kromołów. (…) Drugie drzwi w Okienniku znalezione mieszczą się w kromołowskim kościele. Zobaczywszy jedne, ... czytaj dalej »
Miasto w letargu [1937]
O Zawierciu słyszy się często, że jest miastem zamierającym, a opinię tę przypieczętował ostatnio przewodniczący Centralnej Komisji Oszczędnościowo-Oddłużeniowej, dr M. Jaroszyński, który wymienił je jako miasto o deficytowej strukturze. W ... czytaj dalej »
Pan Prus i inni, czyli opisanie Zawiercia
Może opis wsi Zawiercie poczyniony przez Bolesława Prusa (jego tekst zamieściliśmy tutaj: www.dawne-zawiercie.pl/boleslaw_prus_o_zawierciu_1877) nie jest opisem najstarszym, ale jest w miarę pełnym, jeżeli chodzi koloryt miejsca i problemy, jakie ... czytaj dalej »
Październik w Zawierciu i okolicach 1848-1937 (część 2)
Rok 1848 Sąd Policji poprawczej Wydziału Jędrzejowskiego ogłaszają, że podczas nocy z dnia 20 marca (1 kwietnia) rb. Pocztylion Jan Przybylski, z stacji Kromołów do Pilicy z pocztą wyprawiony, na drodze zadaniem dziesięciu ran w głowę ... czytaj dalej »
Październik w Zawierciu i okolicach 1865-1909
Rok 1865 Na skutek podania przez Namiestnika w Królestwie, za pośrednictwem Ministra Komisja Likwidacyjna w Królestwie Polskim, podaje do powszechnej wiadomości, iż wynagrodzenia likwidacyjne: (…) Edmundowi Sygietyńskiemu, ... czytaj dalej »
Sierpień w Zawierciu i okolicach 1852-1937 (część 2)
1852 Z Olkusza dn. 20 sierpnia. Okoliczności dotkliwej klęski, jaka niedawno nawiedziła część naszego powiatu, wspomnieliśmy o odbiciu się śmiertelnego tchnienia tegorocznej cholery i na naszych stronach. Głównym i prawie jednym punktem ... czytaj dalej »
Sierpień w Zawierciu i okolicach 1890-1915
Rok 1890 Starszy prezes izby sądowej warszawskiej podaje do wiadomości, że z powodu zaliczenia gminy Kromołów w powiecie olkuskim, guberni kieleckiej, do powiatu będzińskiego, guberni piotrkowskiej, przeniesione zostają z archiwum ... czytaj dalej »
Styczeń w Zawierciu i okolicach 1852-1936
Rok 1852 Nr 26. Burmistrz miasta Włodowic Delegowany Gdy ogłoszona licytacja sprzedaży aparatu gorzelniczego na rzecz Skarbu zajętego we wsi Bzowie, gminie Kromołów, w dniu 5(17) grudnia 1851 r. dla braku konkurentów bezskuteczną ... czytaj dalej »
Treny w Blanowicach pisane
W poniedziałek, w dniu św. Klary, 12 sierpnia 1709 roku, o wschodzie słońca w dworze w Blanowicach zmarła Agnieszka z Woodów Chrościńska, córka Jadwigi i Aleksandra Wooda, żona Wojciecha Stanisława Chrościńskiego. Był on sekretarzem ... czytaj dalej »
Wrzesień w Zawierciu i okolicach 1860-1917
Rok 1860 Blanowice. Wyjechali: Dawidów Leon Radca Hon: do Moskwy; Kiślański Mikołaj: Sędzia Pokoju: do Blanowic; Radecki-Mikulicz Konst.: Radca Stanu do Żytomierza; Woroniecki Jeremjasz Xiążę do Huszlewa. Kurier Warszawski, 16.09.1860 ... czytaj dalej »
Wrzesień w Zawierciu i okolicach 1871-1938 (część 2)
Rok 1871 (…) Ziemia w stronach tych mniej jak średnia, nieszczególne rolnikom przynosi plony i nie zawsze trudy i nakłady pokrywa. Za to począwszy od Myszkowa aż do samej granicy austriackiej, w głębi jej kryją się skarby, przez ... czytaj dalej »
Z miasta nędzy i głodu (1934).
Zawiercie, jego przeszłość historyczna i rzeczywista doby dzisiejszej. (Od własnego korespondenta „Orędownika”) Zawiercie w grudniu 1934. W prasie codziennej o Zawierciu piszą zwyczajnie tylko, że głód i bieda panują tutaj od ... czytaj dalej »
Złodzieje z okolic Zawiercia (1880)
Zdaje się, że niewinnością na punkcie poszanowania cudzej własności nie może pochlubić się żaden powiat szerokiego naszego kraju – ale w zuchwalstwie i mnogości popełnianych w tym kierunku przestępstw wyżej wymienione powiaty z pewnością ... czytaj dalej »
Karczma Płudy w Blanowicach
O jednej z istniejących karczm w Blanowicach wiemy z dokumentu historycznego z 1431 roku, w którym „Bolko, ks. opolski i jego ż.[ona] Elżbieta z Pilicy pragnąc powiększyć stan posiadania w kluczu pileckim nadają Niklowi Czenarowi ... czytaj dalej »
W cieniu wójta – od pisarza gminnego do sekretarza
Początki samorządu gminnego w okolicach Zawiercia sięgają 1864 r. Wtedy to, po uwłaszczeniu chłopów w Królestwie Polskim, zaczęto tworzyć podwaliny współczesnych struktur administracji samorządowej. Były to początki bardzo ... czytaj dalej »
„Macierz” zawierciańskiej oświaty
Oferta szkolnictwa ponadpodstawowego w Zawierciu i okolicach jest bardzo bogata pod względem ilości szkół i kierunków kształcenia. Utrzymanie takiej infrastruktury szkolnej staje się powoli sztuką przy panującej mizerii budżetowej. ... czytaj dalej »
Zbigniew Żubr: Moje Zawiercie 1945-1949
Styczeń 1945. Mam niecałe 14 lat. Rodzice zakazują oddalać się od domu, bo lada chwila rozpoczną się walki. Widać tłumy przerażonych niemieckich cywilów, oczekujących z tobołkami na pociągi na zachód. Już nie widać znienawidzonych ... czytaj dalej »
W mieście zrujnowanym?
O krajobrazie i ludziach dawnego Zawiercia z Bogdanem Dworakiem rozmawia Remigiusz Okraska Remigiusz Okraska: Spojrzałem na ekran Twojego komputera. Widzę tam tytuł tekstu, który napisałeś: „Zawiercia krajobraz zrujnowany”. Co ... czytaj dalej »
Wspomnienia Ludwiki Stach-Pęczkowskiej z Zawiercia – działaczki socjalistycznej w czasie II wojny światowej
W pierwszych dniach sierpnia 1939 r. w Krakowie odbywały się szkolenia wojskowe dla niektórych działaczy Polskiej Partii Socjalistycznej. Na pierwszym z nich był tow. Feliks Bereza, na drugim miał być mój ojciec, lecz został ... czytaj dalej »
Czerwone Zawiercie sto lat temu - początki zawierciańskiego PPS
Jeżeliby szło o zaszczyt pierwszeństwa co do początków ruchu robotniczego [w Zagłębiu Dąbrowskim], to należy on się dzielnicy Zawiercie. Ruch socjalistyczny wśród robotników rozpoczął się tu już w 1889 r. Ruch ten ... czytaj dalej »
Historia Stefana Gostkowskiego - lotnika w czasie II wojny światowej
Podręczniki do historii często milczą o losach tych, którzy naprawdę tworzyli dzieje. Nie mówię tu o znanych postaciach, których biografie każdy znajdzie w almanachach i leksykonach, lecz o prostych ludziach, skazanych na ... czytaj dalej »
Pamiętnik Andrzeja Będora - bezrobotnego z Zawiercia (rok 1932)
Bezrobotnym zostałem w maju 1925 roku. Pracę, jaką otrzymywałem w międzyczasie, można nazwać wyrobieniem 20 tygodni na zasiłek. Mam lat 34. Samotny. Wykształcenie domowe, pracuję jako robotnik niewykwalifikowany. W 1913 roku wstąpiłem na tak zwany ... czytaj dalej »
Wspomnienie o księdzu doktorze Józefie Niedermanie
Wyemigrował ze Szwajcarii. Na Jurę Krakowsko – Częstochowską przybył już jako dorosły człowiek. Posiadał dobre wykształcenie medyczne ale do Polski przybył by pełnić posługę kapłańską. Duchownym został prawdopodobnie po śmierci ... czytaj dalej »
Ewelina Bednarz: Moje dawne Zawiercie (lata 90-te XX w.).
Tak, to będzie dawne Zawiercie, moje dawne Zawiercie, może niezbyt stare, ale moje – 22-letnie Zawiercie; to moja mała, zakurzona ojczyzna, bo nie zawsze się o niej pamięta w ten wyjątkowy sposób, na który zasługuje. Pamiętam ... czytaj dalej »
Robociarskie dzieciństwo i młodość. Pamiętnik metalowca, włókniarza, robotnika ziemnego w jednej osobie (1935 r.)
Pisanie ankiety to spowiedź, którą trzeba podpisać prawdziwym nazwiskiem – nie dlatego tylko, aby w razie „szczęśliwego upadku” nagroda trafiła, ale i dlatego, że ma być pisana prawda, gdyż taka jest pełnowartościową. Takie ... czytaj dalej »
Wspomnienia o minionym Zawierciu. Grażyna Czop
Publikujemy tekst oraz zdjęcia przekazane przez Panią Grażynę Czop. Tekst został zamieszczony zgodnie z oryginalną pisownią. W wielu miejscach zmuszeni bylismy jednak dokonać skrótów oraz korekty tekstu dla ... czytaj dalej »
Stanisław Szota. Wspomnienie o żołnierzach Batalionu Obrony Narodowej „Zawiercie” walczącego o Polskę w 1939 r.
Mój ojciec Stanisław Szota (rocznik 1905) był żołnierzem Batalionu od początku jego powstania. Był dobrze wyszkolonym wojskowym, w latach dwudziestych XX w. odbył służbę wojskową w Brzeżanach na kresach wschodnich II Rzeczpospolitej w ... czytaj dalej »
Szara Kamienica
SZARA KAMIENICA Zawiercie, ul. Porębska Natalia Garbarczyk (z d. Wawszczyk) MATKA Zbigniew WartaWieczorek SYN Wydanie pierwsze, jesień 2003 r. Fragmenty zamieszczone dzięki zgodzie autorów. Kontakt z autorem: ... czytaj dalej »
Miasto bezrobotnych. Konrad Wrzos 1933
Na przyjęciu w willi dyrektora jednej z hut katowickich zapytano mnie, jaki będzie kolejny etap tej podróży po Polsce dzisiejszej. Odpowiedziałem: — Zawiercie! — Możemy panu wszystko o tym mieście opowiedzieć – odezwało ... czytaj dalej »
Samozwańczy burmistrz Zawiercia 1919 r. Fragment książki Jana Kwapińskiego oraz biografia autora
Z Pabianic udałem się do trzeciego zapalnego punktu, do Zawiercia. Największym zakładem pracy była tam fabryka włókiennicza, własność towarzystwa akcyjnego, poza tym zakłady metalurgiczne Hantkego. Po przybyciu do magistratu, przebiwszy się ... czytaj dalej »

| Do góry | Strona główna |

Dawne Zawiercie w fotografiach i opowiadaniach

Opowiadania

Centrum Inicjatyw Lokalnychwww.cil.org.pl